“Mijn arts begrijpt mij niet! Mijn arts luistert helemaal niet naar mijn verhaal. Net als ik zijn vraag beantwoord onderbreekt hij mij en zegt dat hij antwoord op zijn vraag wil!” Gefrustreerd en emotioneel voel ik me totaal niet begrepen door mijn arts en zet ik mijn hakken in het zand. Want als mijn arts mij niet begrijpt, kan hij me ook niet helpen.
We voelen ons vaak onbegrepen door onze arts. Is dit wel terecht?
Als chronisch pijnpatiënten was ik helemaal uitgeput van de pijn. Ik was vermoeid en prikkelbaar en had weinig tot geen incasseringsvermogen. Daarbij zag ik vaak op tegen de ontmoeting met de arts omdat ik regelmatig bewegingen moest maken (lichamelijk onderzoek) waarvan ik wist dat ik er meer pijn van zou krijgen. Desondanks had ik al mijn hoop op dit bezoek aan de arts gevestigd, want nu kwam de arts erachter waarom ik pijn had en zou hij me kunnen behandelen.
De arts daarentegen ziet heel veel pijnpatiënten per dag. Er ligt een hoge druk op hem omdat er wachtlijsten zijn van twee maanden. Hoe meer patiënten de arts ziet hoe beter. De planning wordt gemaakt op basis van 10 minuten per patiënt (meestal tenminste). In deze 10 minuten moet de arts achterhalen
- wie jij bent
- waar je pijn hebt
- wat een mogelijke oorzaak kan zijn
- een behandel plan opstellen
Hierbij staat de arts onder druk van het ziekenhuis (zoveel mogelijk patiënten behandelen), onder druk van de zorgverzekeringen (het mag niets meer kosten en bij voorkeur zo weinig mogelijk onderzoek doen, want onderzoek is duur) en onder druk van de patiënt (nu gaat de arts iets vinden bij mij). Dan is er ook nog de indirecte druk van de (sociale) media. Als de arts een verkeerde diagnose stelt of een fout maakt in de behandeling wordt dit heel breed uitgemeten in de media.
Wat mag jij als pijnpatiënt verwachten van je arts?
- Jouw arts weet wat hij doet! Hij heeft alle benodigde kennis over pijn en het menselijk lichaam om te bepalen wat hij voor je kan doen.
- Dat jouw arts jou zijn conclusies laat lezen. Als patiënt heb je ALTIJD recht op inzage in je zorgdossier. Het ziekenhuis en alle specialisten hebben vaak de neiging om hier geheimzinnig over te doen en alleen een verwijsbrief naar de huisarts en/of volgende specialist te sturen, niet naar jou. (lees hier meer over in de blog: fouten in je zorgdossier voorkomen)
- Dat jouw arts de behandeling goed uitlegt zodat je precies begrijpt wat de vervolgbehandeling inhoudt. De arts leert in de opleiding wel hoe hij iets moet uitleggen aan de patiënt, maar vaak beseft de arts niet eens dat hij nog steeds vakjargon gebruikt en dat wij als patiënten geen idee hebben wat hij daarmee bedoelt. Vraag daarom altijd wat de arts bedoelt als je een woord of zin niet begrijpt. Begrijp je het dan nog niet, geef dan duidelijk aan welk woord je niet snapt en vraag of hij het op een andere manier kan uitleggen. NB. Dit geldt niet voor de vakbegrippen in het dossier als de arts je dat laat lezen. De vakbegrippen zijn nodig om aan collega’s uit te leggen wat er is getest en wat de resultaten daarvan zijn. Collega’s zijn bekend met deze begrippen en verwachten dit in het dossier. Deze begrippen hoeft een arts jou niet uit te leggen en heeft hier meestal geen tijd voor.
Wat mag je als pijnpatiënt niet verwachten van je arts?
- Dat jouw arts precies begrijpt wat er in je omgaat. Mocht je een arts hebben die dit wel kan, prijs je gelukkig. De meeste artsen zijn zelf GEEN chronisch pijnpatiënt. Hoewel ze heel veel kennis hebben van chronische pijnen, weten ze niet hoe het voelt om elke dag op te staan met pijn. Ze weten niet hoe het voelt om totaal gedomineerd te worden door pijn. En dat is okee. Je arts hoeft dit immers niet te weten, als hij je maar kan helpen.
- Dat jouw arts tijd heeft om naar al je problemen te luisteren. De arts verwacht korte antwoorden op zijn vragen. Wij pijnpatiënten hebben maanden toegeleefd naar dit gesprek. Hier kunnen wij ons ei kwijt, denken we. Ook hebben we vaak de neiging om uit te leggen hoe het voelt voor ons om pijn te hebben en met deze pijn te leven. Dit is echter voor de arts totaal niet van belang. Voor de arts is van belang: waar je de pijn voelt, hoe de pijn voelt en bij welke beweging je het meeste last hebt en in welke houding je het minste last
- Dat de arts weet dat hij een oordeel velt over jouw leven. Een arts ziet veel patiënten per dag. Hij beschrijft zijn onderzoek, conclusies en behandelplan volgens protocol en gaat door naar de volgende patiënt. De meeste pijnpatiënten hebben op de wachtlijst gestaan en hebben maanden toegeleefd naar dit ene moment. Al onze hoop is gevestigd op dit onderzoek en deze conclusies. Dit gesprek bepaalt onze toekomst; of we beter kunnen worden of niet; of de pijn dragelijker gemaakt kan worden of niet.
- Dat de arts voor jou de beslissing neemt. Het kan heel raar overkomen dat de arts ons de opties geeft die hij mogelijk acht en ons laat kiezen. Bij voorkeur op dat moment (binnen 1 minuut). De arts heeft de kennis en de argumenten. Wij niet. Toch is de arts verplicht om ons te laten kiezen. Als patiënt hebben wij het recht om over onze keuze na te denken en daarna pas te kiezen. In de praktijk zegt de dokter vaak: “U hoeft de behandeling niet te ondergaan als u dat niet wilt. We kunnen hier ook stoppen.” Voor de pijnpatiënt is dit vaak geen optie met als gevolg dat we instemmen met een behandeling die we eigenlijk niet begrijpen. Gelukkig is er voor de meeste behandelingen een wachtlijst zodat we tijd genoeg hebben om uit te zoeken wat de behandeling precies in houdt. Heb je zelf de energie niet om dit uit te zoeken dan is dit iets wat je kunt vragen aan je zorgverzekering. (lees meer in de blog over je zorgverzekering)